Ο λόγος που το χλώριο είναι το πιο διαδεδομένο μέσο απολύμανσης είναι γιατί ικανοποιεί τα περισσότερα χαρακτηριστικά που καθιστούν ένα απολυμαντικό ιδανικό αλλά και γιατί καταστρέφει αποτελεσματικά το κυτταρικό τοίχωμα των περισσότερων μικροοργανισμών.
Όλα τα διαλύματα χλωρίου είναι ισχυρά οξειδωτικά, διασπώνται με το χρόνο και παρουσία φωτός.
Είναι ουσίες ασταθείς γι’ αυτό πρέπει κατά την μεταφορά και αποθήκευση τους να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή.
Οι κύριες ενώσεις χλωρίου που χρησιμοποιούνται σε διάφορες μονάδες επεξεργασίας, κυρίως
υγρών αποβλήτων είναι οι εξής:
· Χλώριο (Cl2):
Διατίθεται σε υγρή και αέρια μορφή. Το αέριο χλώριο είναι κιτρινοπράσινο και 2,48 φορές βαρύτερο από τον αέρα σε αντίθεση με το υγρό χλώριο που είναι φαιοκίτρινο και είναι περίπου 1,44 φορές βαρύτερο του νερού. Το αέριο χλώριο έχει έντονη οσμή και χαρακτηρίζεται ως τοξικό. Έτσι, αποφεύγεται η χρήση του και συνήθως χρησιμοποιείται μόνο σε μεγάλες εγκαταστάσεις επεξεργασίας πόσιμου νερού.
· Υποχλωριώδες νάτριο (NaOCl):
Άλας χλωρίου και η πιο διαδεδομένη ένωση χλωρίου που χρησιμοποιείται. Οι συνήθεις διαθέσιμες στο εμπόριο ενώσεις NaOCl κυμαίνονται μεταξύ 5 και 15%, έχει χρώμα υποκίτρινο, χαρακτηριστική οσμή και είναι ισχυρά αλκαλικό και διαβρωτικό.
· Υποχλωριώδες ασβέστιο [Ca(OCl)2]:
Άλας χλωρίου και αυτό, διατίθεται σε ξηρή και υγρή μορφή. Μπορεί να περιέχει και 70% περιεκτικότητα σε χλώριο αν είναι καλής ποιότητας. Το μειονέκτημα του είναι το υψηλότερο κόστος του σε σχέση με το υγρό Cl2 και ότι επίσης έχει την τάση να κρυσταλλώνεται.
· Διοξείδιο του χλωρίου (ClO2)
Πλεονεκτήματα της χλωρίωσης
Η χλωρίωση σαν μέθοδος παρουσιάζει τα εξής πλεονεκτήματα:
· Είναι οικονομική σε σχέση με τις υπόλοιπες μεθόδους απολύμανσης
· Είναι απλή στην εφαρμογή
· Η δραστικότητα των μορφών χλωρίου που χρησιμοποιούνται είναι αποτελεσματική για ένα ευρύ φάσμα μικροοργανισμών
Ωστόσο, παρά τα πλεονεκτήματά της, δεδομένου ότι το χλώριο είναι μια ουσία που μπορεί να προκαλέσει διαταραχές σε διάφορα οικοσυστήματα αλλά και στην υγεία του ανθρώπου, είναι σημαντικό να τονιστούν και τα μειονεκτήματα της μεθόδου.
Μειονεκτήματα της χλωρίωσης
· Αναφέρθηκε ήδη πως η απολύμανση σαν μέθοδος δεν καταστρέφει το 100% των μικροοργανισμών όπως κάνει η αποστείρωση. Έτσι, η χλωρίωση δεν καθιστά το νερό απόλυτα καθαρό καθώς πολλά είδη μικροοργανισμών μπορεί να παρουσιάζουν ανθεκτικότητα στη μέθοδο, ανάλογα πάντα με την προέλευσή τους.
· Το χλώριο και τα παράγωγά του όταν έρθουν σε επαφή με οργανικές ενώσεις δημιουργούν τριαλομεθάνια (όπως έχει ήδη αναφερθεί) τα οποία είναι καρκινογόνες ενώσεις, ενώ όλα αυτά μαζί προσδίδουν έντονη γεύση και οσμή στο νερό.
· Αν το νερό προορίζεται για επαναχρησιμοποίηση είναι απαραίτητη η αποχλωρίωση προς αποφυγή ζημιών σε οικοσυστήματα λόγω της έντονης δράσης του υπολειμματικού
χλωρίου.
Παραπροϊόντα χλωρίωσης
Η αντίδραση του χλωρίου με μερικές οργανικές ενώσεις έχει σαν αποτέλεσμα τον σχηματισμό ενώσεων που αναφέρονται με τον γενικό όρο παραπροϊόντα χλωρίωσης. Τα πιο κοινά παραπροϊόντα χλωρίωσης είναι τα τριαλογονομεθάνια ή τριαλομεθάνια (ΤΗΜ, Trihalomethanes).
Τα τριαλομεθάνια έχουν ταξινομηθεί ως ύποπτα καρκινογόνα (Τσώνης, 2004).
Το τριχλωρομεθάνιο προκύπτει από την αντίδραση του υποχλωριώδους οξέος με διάφορες οργανικές ενώσεις όπως π.χ. με χουμικά οξέα (Τσώνης, 2004).
Υπάρχουν ωστόσο και άλλες ενώσεις, εκτός από τα τριαλομεθάνια που προκύπτουν σαν παραπροϊόντα χλωρίωσης και θεωρούνται ως ύποπτα καρκινογόνα.
Χλωρίωση
- προβληματική μέθοδος απολύμανσης αν και ιδιαίτερα διαδεδομένη στον ελληνικό χώρο
- δημιουργία επικίνδυνων χημικών ενώσεων των οργανικών καταλοίπων με το χλώριο
- μικρό κόστος και απλή τεχνολογία
Αποχλωρίωση
- η υπολειμματική συγκέντρωση τοξική για υδρόβιους οργανισμούς
- κάτω από προϋποθέσεις απαραίτητη η αποχλωρίωση
- για την αποχλωρίωση χρησιμοποιείται συνήθως διοξείδιο του θείου ή ενεργός άνθρακας
